De boerderij aan de Dorpsstraat 318 in Zwaag is een gemeentelijk monument. Het pand heeft een dubbel vierkant en was eertijds vanwege zijn grootte een indrukwekkende stolp. Vooral de lange voorgevel aan de straatkant valt op. In later jaren is de boerderij ernstig in verval geraakt. Het pand werd gebruikt als opslag en als stal voor pinken.
Getroffen door een zware storm stond de monumentale stolp er in 2019 niet al te best voor. Omdat het een gemeentelijk monument betreft, waarbij de instandhouding een belangrijk uitgangspunt is, is door Nieuweboer Architecten in overleg met de gemeente Hoorn onderzocht wat in stand te houden viel. Op basis hiervan werd een plan uitgewerkt. Het dak is verwijderd, de aangetaste sparren zijn verwijderd, de pannen opgeslagen, de gevel gestut en het vierkant wordt geconserveerd. De voorgevel dient te worden gehandhaafd vandaar de ondersteuning.
Anno 2020 wordt er gewerkt aan de realisatie van een woonboerderij.
Bewoningsgeschiedenis
Voor dit onderzoek wordt begonnen in 1832, het beginjaar van het Kadaster.
Op de kadasterafbeelding uit 1832 is op nummer 5 de voorganger te zien van de boerderij zoals we die nu kennen. Het betreft het kruispunt van de Dorpsstraat Zwaag, de Oudijk en de Rijweg.
In 1832 is de weduwe Teunis Louw (artikelnummer 197) eigenaresse van het perceel sectie A, nr. 5, gemeente Zwaag. Het perceel staat omschreven als huis en erf ter grootte van 00.04.90 ha. Zij verkoopt het perceel aan Pieter Pijper, boer te Zwaag. Er staat geen datum bij.
Pieter op zijn beurt verkoopt het perceel in 1851 aan Gerrit Visser van Hazerswoude, grondeigenaar te Amsterdam (artikelnummer 763). Het perceel gaat vervolgens over naar artikelnummer 189 dat eveneens op naam staat van Gerrit Visser van Hazerswoude te Amsterdam en erfgenaam Dirk Visser [van Hazerswoude], advocaat te Amsterdam.
Clasina Alida Visser van Hazerswoude, echtgenote van Jonkheer Jean Baptiste van Merten, (artikelnummer 306) krijgt het perceel nu in eigendom. Zij woont in Haarlem en verhuist later naar Heemstede. De omschrijving is nog steeds huis en erf en de grootte is ook nog 00.04.90 ha. In 1873 vindt er een verbouwing plaats en wordt het perceel A 5 samengevoegd met perceel A 6. De kadastrale aanduiding wordt nu gemeente Zwaag, sectie A. nr. 1209 met een grootte van 00.22.85 ha. In 1897 vindt herbouw van het opstal plaats.
Het nieuwe huis, met erf en boomgaard,wordt in 1913 verkocht aan Aafje Oud-Gorter, weduwe van Pieter Corneliszn. Oud, zonder beroep en wonende Oudijk 616 te Westwoud (artikelnummer 901).
In 1946 staat Frederik Oud, veehouder, wonende Oudijk 616 te Westwoud (artikelnummer 1483) als eigenaar vermeld. Hij voegt de percelen A 8,9, 10 en 1209 samen tot een nieuw perceel, namelijk perceel sectie A, nr. 2953, ter grootte van 2.20.95 ha. De grootte is daarna iets afgenomen, namelijk 02.19.45 ha (meetfout of verkoop?).
Volgens mondelinge gegevens is hierna Jan Oud de eigenaar, een broer van Freek Oud. Een dochter van hun broer Cor heeft daarna de boerderij in beheer. De laatste bewoner is Gerrit Knol. Hij woont hier met zijn ouders en zijn zus. Na zijn huwelijk verhuist Gerrit naar de overkant van de Dorpsstraat en zijn ouders trekken in een verzorgingshuis. Sinds die tijd staat de boerderij leeg.