Graaf Willem gedood
In 1255 viel Willem II West-Friesland binnen, maar wederom zonder succes. De grond was te drassig om doeltreffend te kunnen opereren en de Westfriezen pasten weer hun succesvolle guerilla-tactiek toe. Begin januari 1256 probeerde graaf Willem het opnieuw. Hoogwoud was het doel, vanouds een plaats waar voor de gehele omtrek recht werd gesproken. Het had flink gevroren. Vanuit de Kennemer stad Alkmaar vertrok het leger van Willem. De strijdmacht splitste zich in twee groepen. Het ruitervolk zou via Oterleek West-Friesland binnentrekken en Willem zelf zou te paard het voetvolk over de bevroren wateren van de Heerhugowaard en de Berkmeer aanvoeren.
Nadat Floris V de Westfriezen na drie eerdere vergeefse pogingen had verslagen bij Schellinkhout in 1282, ging hij uiteindelijk op zoek naar het graf van z'n vader, koning Willem II. Volgens een legende is hij op verschillende plaatsen begraven geweest. Op de plek in Hoogwoud waar hij het skelet van zijn vader zou hebben gevonden, liet Floris V een Mariakapel oprichten. Door de tand des tijds is die verdwenen. Tegenwoordig bevindt zich een nieuwe kapel op het terrein van de Museumboerderij West-Frisia. (RAA)
Vooruitsnellend om de route over het ijs te verkennen, werd Willem door een groepje Westfriezen overvallen en gedood. Beseffend dat de koning was omgebracht, werd zijn lichaam in Hoogwoud in een woning begraven, onder een stookplaats. De weg waaraan dit huis zou hebben gestaan, is de ‘Koningspade’, met aan die weg boerderij ‘Willemshoeve’. Bij zijn dood liet graaf Willem II een zoontje van anderhalf jaar achter, Floris. Dit joch zou later, als graaf Floris V; van zich doen spreken.
Floris V liet in West-Friesland vier burchten bouwen om de Westfriezen in bedwang te houden: in Medemblik, Wijdenes, Eenigenburg en Alkmaar (Oudorp). De ‘dwangburcht’ Radboud werd in 1288 gebouwd in Medemblik.ln de 14e en 15e eeuw werd het kasteel voornamelijk als gevangenis gebruikt. Deze gravure toont het kasteel in de 17e eeuw. (RANH)
De wraak van Floris
Willems dood veroorzaakte veel beroering. De tragische gebeurtenis werd zelfs in buitenlandse kronieken opgetekend. Eenmaal volwassen wilde Floris V zijn vaders dood wreken. In het late voorjaar van 1282 viel hij West-Friesland via de Zuiderzee aan. Met zijn troepen trok hij bij Wijdenes het gebied binnen en koerste via de hoge kreekrug van Schellinkhout richting Hoogwoud. Nadat Floris en zijn mannen op veel tegenstand waren gestuit, bereikten zij uiteindelijk dit dorp.
Op 27 januari 1256 was graaf Willem II met paard en al door het ijs van de Berkmeer gezakt, nabij de Lage Hoek te Hoogwoud. Ter plekke werd hij om het leven gebracht. (WFM)
