Na 4500 jaar onder de grond te hebben gelegen kwam ze in 1989 te voorschijn, het ‘woifie van Sijbekarspel’. Het skelet van deze vrouw, die ooit op ongeveer 50-jarige leeftijd was overleden, werd door toeval teruggevonden nabij Sijbekarspel, toen archeologisch onderzoek werd verricht. Hoewel haar lichaam geheel was verteerd, bleek het skelet, dat al die duizenden jaren tussen het veen had gelegen, in uitstekende staat. Nooit eerder was er zo'n ‘oude’ Westfries teruggevonden.
Het ‘woifie van Sijbekarspel’ leefde 4500 jaar geleden niet alleen. Er moeten toen ook al mensen hebben gewoond in Hoogwoud, Aartswoud, Oostwoud, Kolhorn en Winkel. De allereerste sporen van menselijke bewoning in West-Friesland zijn echter gevonden in Zandwerven. Deze vroegste bewoners leefden zo'n 500 jaar eerder dan het ‘woifie van Sijbekarspel’. De zee had rond Zandwerven een grote zandbank achtergelaten die voor bewoning heel geschikt was. De skeletten van deze vroegste Westfriezen zijn echter helaas in de zandgrond vergaan.
Van de naam West-Friesland was toen nog lang geen sprake. Dankzij archeologen en andere wetenschappers weten we dat West-Friesland met geheel Noord-Nederland 10.000 jaar geleden veel leek op Siberië en Lapland: een boomloze zandvlakte waar de vorst diep in de grond zat. Alleen 's zomers ontdooide de bovenste laag en groeiden er korstmossen. Jagers maakten er jacht op rendieren en mammoeten.
De zee rukt op
In de periode daarna begon het klimaat geleidelijk te veranderen. De temperatuur steeg en de laatste IJstijd liep ten einde.
Tussen 1920 en 1924 hielden de heren Volkert Kay, P. Veerman sr. en Jacob de Jong cultuurhistorische lezingen voor het ‘departement’ Hauwert van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, die ook in de Enkhuizer Courant werden gepubliceerd. Een verslaggever van die krant stelde daarbij de vraag of er niet een vereniging zou moeten worden opgericht, om de verdwijnende Westfriese gewoonten te verzamelen en voor het nageslacht te bewaren. Aldus geschiedde: deze foto werd gemaakt bij de oprichtingsvergadering van het Historisch Genootschap Oud West-Friesland, op 6 augustus 1924 in Hoorn. (WFG)
