Hij prefereerde het het spontane gebed. Als christen-anarchist stond hij aan de wieg van de socialistische commune die Niedorp sinds 1903 een halve eeuw heeft gekend. Militarisme en koningschap verfoeide hij als kapitalistische uitvindingen. In 1898 schreef hij aan de socialist Domela Nieuwenhuis dat hij in ‘Nierup’ geen enkele aandacht wilde besteden aan de inhuldiging van Wilhelmina. Tien jaar later speelde hij in een toneelstuk ‘De Rooie’ zelf de hoofdrol. Uit bepaalde hoek kwam dan ook commentaar op zijn gedrag: ‘van invloedrijke personen missen we elke sympathie’. Volgens sommigen preekte hij de mensen de kerk uit. De invloed van Schermerhorn reikte zeer ver, ook als anti-militarist. Lange tijd kwamen uit Niedorp en omgeving jongeren die weigerden om de wapenrok te dragen.
Medewerkers van de zaadhandel Gebroeders Sluis wegen omstreeks 1900 de waren. Het bedrijf van Jacob en Pieter Sluis, dat in 1868 was opgericht, betrok in 1913 het voormalige VOC-pakhuis het Peperhuis in Enkhuizen. (ZZM)Pieter Sluis (1799-1868) Aan de wieg van de zaadhandel
Pieter Sluis is de stamvader van zes geslachten zaadhandelaren en een van de grondleggers van de teelt en handel in groentenzaden in Nederland. Samen met de eveneens Westfriese familie Groot heeft het geslacht Sluis de basis gelegd voor een fiks aantal bedrijven, dat heden ten dage vanuit de thuishaven Enkhuizen wereldwijd jaarlijks een miljoenenomzet bereikt.
De eerste pioniers op het gebied van de zaadteelt en -handel waren Nanne Janszoon Groot, zijn schoonzoon de genoemde Pieter Evertszoon Sluis en Pieter Dirkszoon Rood, allen uit Andijk. Dit drietal stond aan de wieg van de bedrijven Sluis en Groot (sinds 1997 Novartis Seeds), Gebroeders Sluis (sinds 1968 Royal Sluis) en P. Rood en Zonen (te Bovenkarspel).
Prijslijst van de zaden, die men van de Andijker tuinder en zaadhandelaar Pieter Sluis kon kopen. Sluis was de eerste van zes generaties zaadhandelaren die werkzaam waren of bij Sluis en Groot of bij Gebroeders Sluis; twee familiebedrijven ontstaan in Andijk en groot geworden in Enkhuizen. Beide zijn nu geen familiebedrijf meer. De laatste Sluis die actief was in de zaadhandel, stapte in 1992 op. (Simon J. Sluis, Heiloo)
‘Inwonende bouwknecht’
De Andijker Nanne Janszoon Groot (1771-1855) was de eerste die doelbewust een zaadhandel opzette. Tuinder Groot begon tussen 1800 en 1810 op beperkte schaal met de binnenlandse verkoop van groentenzaad aan particulieren en zaadhandelaren. Hij wist zijn handel in 1818 flink uit te breiden. Rond dat jaar trad de jonge Pieter Evertszoon Sluis uit Hauwert bij hem in dienst als ‘inwonende bouwknecht’. Deze trouwde in 1823 met de oudste dochter des huizes: Aafje Groot.
Pieter werd in Andijk tuinbouwer en zal nauw betrokken zijn geweest bij de zaadhandel van zijn schoonvader Nanne Janszoon Groot. In 1831 begon hij met een eigen zaadhandel. Eenvoudig man als hij was, had hij nooit goed leren schrijven. Daarom hield zijn vrouw Aafje in de beginperiode de debiteurenboeken bij. Kennelijk had zij wel een redelijke opleiding genoten. Pieter richtte zich vooral op de provincies Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant en de streek rondom Gorinchem. Dit waren gebieden waar zijn schoonvader niet of nauwelijks handel dreef. Tot zijn dood in 1868 op 68-jarige leeftijd was Pieter Sluis actief. In 1862 was Pieters zoon Nanne reeds tot de zaak toegetreden. Hij bouwde de handel in rap tempo verder uit, in het bijzonder in het buitenland. Nanne Pieterszoon Sluis en zijn neef Nanne Simonszoon Groot (ook een kleinzoon van pionier Nanne Janszoon Groot) bundelden in 1867 hun krachten in de nieuwe firma Sluis en Groot.
Korte tijd zat ook Jacob Sluis (een andere zoon van Pieter) in de zaadteelt- en zaadhandelsfirma Sluis en Groot. Na een jaar stapte Jacob uit dit bedrijf en richtte samen met zijn broer Pieter in 1868 het bedrijf Firma Gebroeders Sluis op. Deze zaak werd in 1878 verplaatst van Andijk naar Enkhuizen. De andere zaadhandel Sluis en Groot had dat zes jaar eerder gedaan.
Gebroeders Sluis en Sluis en Groot – ondanks de nauwe familiebanden feitelijk elkaars concurrenten – waren de eerste bedrijven die in Amerika op zoek gingen naar exportmogelijkheden.
Vanaf het begin van de negentiende eeuw hebben zes geslachten Sluis gedurende ruim anderhalve eeuw een toonaangevende rol gespeeld in de ontwikkeling van de teelt, handel en export van tuinbouwzaden.
