II-3. Stadsplattegrond van Schagen

Klik hier voor een grotere afbeelding.

Ook Schagen is een oude stad en de tegenwoordige functie is enigszins te vergelijken met die van Hoorn. De markt in Schagen trekt elke week veel mensen naar de stad. Wie tegenwoordig naar de markt gaat, doet dat meestal omdat de groente en kleding er wat goedkoper zijn en om de gezelligheid. Het komt niet zo veel meer voor dat mensen die wat extra appels of bloemkool hebben verbouwd, naar de markt gaan om dat te verkopen. Schagen zou je nu een streekhandelscentrum kunnen noemen.
In het verleden heeft Schagen nooit dezelfde belangrijke positie als de andere Westfriese steden gekregen. Het lag niet aan zee en kon dus ook geen voorname havenplaats worden.

Op deze plattegrond van Schagen kun je duidelijk zien dat Schagen door stadswallen ommuurd is. Links onder het kasteel van Schagen, dat in 1440 werd gebouwd. Tijdens de Russenoorlog in 1799 werd het ernstig beschadigd. Nu staan er nog alleen twee hoektorens. In één van de slottorens zijn voorwerpen bijeengebracht die herinneren aan de slag bij de Somme in Noord-Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog, in 1916.
De Chronyk van Schagen door Dirk Burger van Schoorel vermeldt o.a.: "Dit oude vermaarde adelijke en heerlijke dorp Schagen leyd omtrent twee uuren gaans van de Noord-Zee en omtrent anderhalf uur van de Zuyder-zee, heeft tot zijn naast gelegen steden Medenblik, de oudste Hooft-stad der West-Vriezen, omtrent vier uren gaans ten Oosten."